I le tulaga le mautonu o le tulaga tau fefa'ataua'iga u'amea i le lalolagi i le taimi nei, o le maketi alumini i Amerika i Matu o lo'o fa'alavelave i se vevesi e le'i tupu muamua, ma o le gaioiga a Rio Tinto, le kamupani gaosi alumini tele i le lalolagi, ua pei o se pomu mamafa, ma atili una'ia ai lenei fa'alavelave i se tumutumuga.
Rio Tinto Totogi Fa'aopoopo: Ose Fa'atosina mo Fete'ena'iga Maketi
Talu ai nei, e tusa ai ma lipoti a le aufaasālalau i le Aso Lua, na tuʻuina atu ai e le Rio Tinto Group se totogi faaopoopo i luga o anaoloa aluminifa'atau atu i le Iunaite Setete, ma ta'ua ai le maualalo o su'esu'ega ma le mana'oga ua amata ona sili atu nai lo sapalai avanoa. O lenei tala fou na mafua ai le afe o galu i le maketi alumini i Amerika i Matu. E tatau ona maitauina o le Iunaite Setete o loʻo faʻalagolago nei i le sapalai alumini mai fafo, faʻatasi ai ma Kanata o le kamupani sili ona tele, e sili atu i le 50% o ana oloa mai fafo. O le gaioiga a Rio Tinto e mautinoa lava e faʻaopoopoina ai le suauu i le maketi alumini a Amerika ua leva ona faʻalavelave.
O le totogi faaopoopo lea na tuuina atu e Rio Tinto o le isi lea siitaga i luga o le tau o loo iai nei. O le tau alumini US ua uma ona aofia ai le "Midwest premium", o se tau faaopoopo e maualuga atu nai lo le tau faʻailoga a Lonetona, e aofia ai felauaiga, fale teu oloa, inisiua, ma tupe faʻaalu. Ma o lenei tau fa'aopoopo fou e fa'aopoopoina ai le 1 i le 3 sene fa'aopoopo i luga ole tau ole Midwest. E ui o le aofaʻi e foliga mai e laʻititi, ae o le aʻafiaga e matua mamao lava. E tusa ai ma faʻamatalaga faʻamatalaga, o le totogi faaopoopo faʻatasi ai ma le Midwest premium e faʻaopoopoina le $ 2006 i le tone i le tau o mea mataʻutia e tusa ma le $ 2830, ma maua ai le aofaʻi o le sili atu i le 70%, lea e sili atu nai lo le 50% faʻaulufale mai faʻatulagaina e Trump. O Jean Simard, o le ulu o le Canadian Aluminum Association, na ia faailoa mai o le 50% o le alumini alumini na faatulaga e le malo o Amerika e matua faateleina ai le lamatiaga o le umiaina o oloa alumini i le US. O suiga o le tau o lo'o a'afia tonu ai le tamaoaiga o fefa'ataua'iga fa'atupe fa'atauva'a, e mana'omia ai le au fa'atau o lo'o totogi konekarate e sili atu i le 30 aso e totogi ai se tau fa'asili e fa'asili ai tau fa'atupe maualuga mo le au gaosi oloa.
Fa'atomuaga i Fa'asologa: O le Amataga o le Fa'aletonu o Maketi
Talu mai le amataga o lenei tausaga, o le fetuunaiga a le pulega o le Trump i tau alumini ua avea ma mafuaʻaga mo le le paleni i le maketi alumini i Amerika i Matu. Ia Fepuari, na seti ai e le Trump le alumini i le 25%, ma ia Iuni na siitia i le 50%, ma fai mai na faʻamoemoe e puipuia pisinisi a Amerika. O lenei fua na mafua ai ona taugata tele le alumini a Kanata mo le gaosiga o u'amea a Amerika ma tagata fa'atau, ma na vave ona suia le maketi i le fa'aaogaina o su'esu'ega fa'apitonu'u ma fa'afesuia'i fale teu oloa.
O le tulaga o faʻamaumauga alumini i fale teu oloa o le London Metal Exchange i le Iunaite Setete o le faʻamaoniga sili lea. O lona faleteuoloa i totonu o le Iunaite Setete ua leai ni mea e teu ai alumini, ma o le 125 tone mulimuli na aveesea ia Oketopa. Fa'afesuia'i su'esu'ega, o le fa'amaoniga mulimuli lea o sapalai fa'aletino, ua leai ni pulu ma mea'ai. O le kamupani gaosi alumini sili ona tele i le Iunaite Setete, Alcoa, na taʻua foi i le taimi o lona kuata lona tolu o tupe maua i le konafesi e faapea o suʻesuʻega a le lotoifale e naʻo le 35 aso o le taumafaina, o se tulaga e masani ona faʻaosoina le tau.
I le taimi lava e tasi, o loʻo faʻatau atu e le au gaosi alumini a Quebec le tele o uʻamea i Europa ona o le gau i le maketi a Amerika. O Quebec e tusa ma le 90% o le gaosiga o alumini a Kanata ma e latalata ile Iunaite Setete. Muamua o se tagata faʻatau faʻanatura i le maketi a Amerika, ua suia nei le itu ona o faiga faʻavae, faʻateleina ai le le lava o sapalai i le maketi a Amerika.
Fuaiupu fa'apitoa: Le 'taupulepule i tua o vaaiga' lea e fa'ateleina ai le vevesi o maketi
O aiaiga faʻapitoa i le faʻasalalauga a le peresetene o Amerika ua atili faʻateleina ai le tulaga faigata i le maketi alumini i Amerika i Matu. O lenei fuaiupu o loʻo faʻamaonia ai afai e faʻafefeteina le uamea ma lafo i le Iunaite Setete, o oloa mai fafo o le a tuusaunoa mai le alumini. O lenei tulafono faatonutonu e foliga mai e faʻatatau i le faʻamalosia o le atinaʻeina o le fale alumini alumini i totonu o le Iunaite Setete, ae o le mea moni na mafua ai le tele o manaʻoga mo le alumini faia Amerika mai tagata gaosi oloa mai fafo. O lo'o fa'aaogaina e le au gaosi oloa mai fafo nei oloa gaosi alumini ma lafo atu e aunoa ma se lafoga i le Iunaite Setete, ma fa'ateleina ai le avanoa maketi mo oloa alumini i totonu o le atunu'u i totonu o le Iunaite Setete ma fa'ateleina ai le le paleni o le sapalai-manaoga i le maketi alumini a Amerika.
Vaaiga i le lalolagi atoa: Amerika i Matu e le na o le 'taua'
Mai se vaaiga i le lalolagi atoa, o le vevesi i le maketi alumini i Amerika i Matu e le o se mea faʻapitoa. O Europa, o se faʻaulufaleina mai foi o le alumini, ua vaʻaia le faʻaitiitia o le 5% i tupe faʻaitulagi faʻatusatusa i le tausaga talu ai. Ae ui i lea, i vaiaso talu ai, ona o le faʻalavelaveina o le sapalai ma le faʻatinoina e le EU o totogi faʻaulufale mai e faʻavae i luga o kasa greenhouse gas mai gaosiga o gaosiga i le tausaga a sau, ua toe faʻaleleia le tau. Ua valoia e le au suʻesuʻe o le tulaga o le lalolagi o loʻo i ai nei o le a faʻaosoina ai le tau faʻataʻitaʻiga o le lalolagi e oʻo atu i le $3000 i le tone.
O Michael Widmer, o le ulu o suʻesuʻega uʻamea i le Faletupe o Amerika, fai mai afai e manaʻo le US e faʻatosina sapalai alumini, e tatau ona totogi tau maualuga aua e le naʻo le US le maketi o loʻo le lava le sapalai. O lenei vaaiga o loʻo faʻaalia manino ai faigata o loʻo feagai ma le maketi alumini i Amerika i Matu. E tusa ai ma le tulaga o le tele o sapalai alumini i le lalolagi atoa, o le maualuga o le tau o faiga faavae a le Iunaite Setete e le gata na le mafai ona puipuia lelei pisinisi i totonu o le atunuu, ae na afaina ai foi i totonu o se faʻalavelave loloto o sapalai.
Va'aiga i le lumana'i: O fea e alu i ai le maketi iinei
O le mea na tupu ia Rio Tinto o loʻo tuʻuina atu ni tau faaopoopo e le masalomia na faʻalogoina le faʻalavelave mo le maketi alumini i Amerika i Matu. Ua fa'amatala e le au fa'atau ma le aufaioloa le maketi o lo'o i ai nei e toetoe lava a fa'aletonu, ma o le tau fa'asili a Rio Tinto o le fa'ailoga manino lea o le fa'afefea ona matua fa'aleagaina e le tau a Trump le fausaga o maketi. O le tau o le tuʻuina atu o le alumini i le Iunaite Setete na paʻu i se tulaga maualuga i le vaiaso talu ai, ma o le tau o le lumanaʻi o loʻo tumu pea i le le mautonu.
Mo le malo o Amerika, pe faʻaauau pea ona tausisi i faiga faʻavae maualuga ma faʻateleina le vevesi o maketi, poʻo le toe suʻesuʻeina o faiga faʻavae ma saili le galulue faʻatasi ma fefaʻatauaʻiga ma paaga fefaʻatauaʻiga, ua avea ma filifiliga faigata i o tatou luma. Mo tagata auai i le maketi alumini i le lalolagi atoa, pe faʻafefea ona fetuʻunaʻi taʻiala e taulimaina ai le le lava o sapalai ma fesuiaiga o tau i lenei vevesi o le a avea foi ma se suʻega ogaoga. E faʻafefea ona tupu lenei 'afa' i le maketi alumini i Amerika i Matu, ma o a suiga o le a tupu i le lalolagi maketi alumini maketi? E aoga lo tatou gauai atu pea.
Taimi meli: Nov-20-2025
